Zorg goed voor je blaas, doe jaarlijks een APK
Goede zorg voor de blaas is voor iedere revalidant met een dwarslaesie anders. De hoogte en de compleetheid van de laesie bepalen hoe de blaas werkt. Daarin zijn veel verschillen. Waar de een spontaan kan plassen, kan iemand anders net te veel urine achter houden waardoor er gekatheteriseerd moet worden. De ene kan dat zelf, de andere niet. Er zijn dus legio keuzen voor goed ‘blaasmanagement’. Wat moet je dan doen?
Esther Middelweerd is een van de verpleegkundig specialisten bij De Hoogstraat Revalidatie. Zij is onderdeel van een zeer bevlogen team dat gespecialiseerd is in blaas- en darmmanagement. “Ik kan het niet genoeg benadrukken”, begint Esther. “Goede zorg voor de blaas, we noemen dat ook wel ‘goed blaasmanagement’, is voor mensen met een dwarslaesie een belangrijke basis voor hun welzijn. En belangrijk om ernstige complicaties te voorkomen. Wat het uitdagend maakt, is dat het maatwerk is. Voor iedereen is het anders. Toch zijn er wel een paar handvatten.”
Wat is dan goed blaasmanagement?
Voor mensen die niet spontaan kunnen plassen en zelf katheteriseren geldt dat voldoende drinken belangrijk is. “Niet te weinig, maar ook niet te veel”, zegt Esther. “De truc is om te tellen wat je drinkt. Dat moet rond de 2 tot 2,5 liter zijn, dat is iets meer dan normaal. Door bijvoorbeeld een katheter ben je namelijk gevoeliger voor blaasontsteking. Door voldoende te drinken spoel je de blaas en spoel je het teveel aan bacteriën beter uit. Je moet dus regelmatig de blaas legen en dat kan bijvoorbeeld door katheteriseren.
Waarom moet je het zo doen?
Het is belangrijk om de blaasfunctie zoveel mogelijk na te bootsen. Esther zegt daarover: “De blaas is een reservoir voor urine, vergelijk het met een ballon. Die vul je en gaat weer leeg. Als je dat zelf kan is dat heel fijn, want dan behoud je de normale functie. Als dat niet gaat, kan je dat door bijvoorbeeld katheteriseren nabootsen. Intermitterend katheteriseren noemen we dat. Anders heb je kans dat je de reservoir-functie verliest.”
Wat zijn de uitdagingen?
Mensen met een dwarslaesie voelen eventuele problemen niet. “Ik zie regelmatig mensen die plotseling heel ziek worden omdat ze de waarschuwende signalen niet door krijgen”, legt Esther uit. “Het tast de algehele weerstand aan. Denk bijvoorbeeld aan antibioticaresistentie. Bij behandeling van een blaasontsteking wordt vaak een antibioticum gebruikt. Je kan bij veelvuldig gebruik resistent raken. Je kan dan niet meer behandeld worden. Ook het verlies van urine ofwel incontinentie is een vervelende klacht. Maar denk ook aan blaasstenen in de nieren, nierbekkenontsteking of beschadiging van de nieren omdat er mogelijk urine terugloopt naar de nieren.”
“Ik raad daarom aan om jaarlijks preventief een echo van de blaas en nieren te laten maken om vroegtijdig complicaties op te sporen. Bij De Hoogstraat kan de radioloog dat doen. We kunnen dan zien of de blaas gezond blijft. Vanwege katheterisatie heb je een verhoogde kans op tumoren. Ook dat kunnen we bekijken. Zie het als een soort APK-keuring van je blaas en nieren”, grapt Esther. “We doen een algehele check. We kijken dan ook of de nieren de juiste grootte houden. Dat wordt vaak vergeten, omdat de klachten niet gevoeld worden. Kortom ieder jaar een poliklinische controle van de blaas en nieren. De uitslag en het blaasbeleid wordt dan gelijk ook met de revalidatiearts besproken. Naast de echo wordt er meegedacht over behandelmogelijkheden als medicatie, materiaalkeuze en operaties. Een mooi check-moment voor jezelf dus. Je kan dit natuurlijk ook in je eigen woonplaats via de huisarts of eigen uroloog doen. Maar wij vinden het natuurlijk altijd leuk om te horen hoe het gaat.”, zegt Esther lachend.
Vier handige tips van Esther
- Heb je een blaasontsteking? Ga dan naar de huisarts. Komt de ontsteking steeds terug? Kom dan naar De Hoogstraat. Daar is onze nazorgcarrousel voor. Telefoonnummer 030-256 1313 of transmuraal@dehoogstraat.nl
- E-cursus ‘Weer op weg‘ van Dwarslaesie Organisatie Nederland
- Goede zorg voor een verblijfskatheter van MedBIS
- Informatie over blaasstenen van Allesoverurologie.nl
